نقشه لوله کشی و ابزار دقیق (P&ID)
تولید محصولات شیمیایی حاصل فرآیندهایی است که تحت دما، فشار، pH و … ویژه ای انجام می پذیرد. این فرآیند های شیمیایی در بستر فیزیکی لوله ها، مخازن و درام ها، ولو ها، مبدل های حرارتی، پمپ ها، بویلر ها و … صورت گرفته و اندازه گیری کمیت های مربوط به فرآیند نیز توسط ادوات ابزاردقیق متصل به آنها انجام می شود. برای نمودار کردن چگونگی و محل قرار گیری این تجهیزات و ارتباط بین آنها از نقشه های P&ID استفاده می گردد.
در این نقشه ها مسیر پایپینگ با یک خط راست مشخص شده و تجهیزات ابزاردقیق نیز بصورت دایره شکل نشان داده می شوند. خطوط نقطه چین در این نقشه ها نشان دهنده سیگنال های الکتریکی بوده و سیگنال های پنوماتیک نیز بصورت خطی که بر روی آن دو خط کوچک رسم شده نمایش داده می شوند.
نقشه های P&ID توسط مهندس های شیمی و فرآیند تهیه می گردد و سپس در اختیار مهندسان کنترل قرار می گیرد. دیاگرام های لوله کشی و ابزاردقیق از اسناد مهم مهندسی در پروژه هستند و در فاز بهره برداری، تعمیرات و توسعه نیز به دفعات مورد رجوع قرار می گیرند. در فرآیند های صنعتی چند مرحله ای و پیچیده، وجود نقشه های P&ID جهت Overhaul و عیب یابی ضروری بوده و از خطا های احتمالی جلوگیری می نماید.
تجهیزات ابزاردقیق به دو صورت کلی Direct و Remote به نقاط مورد اندازه گیری متصل می شوند. در حالت Direct این ادوات توسط رزوه ها و یا فلنج ها مستقیما به خط متصل می گردند ولی در حالت Remote سیال توسط Tube از خط فاصله گرفته و سپس به ادوات اندازه گیری متصل می شود.